Khi phương thức chuyển khoản, thanh toán trực tuyến cho các giao dịch mua bán hàng hóa trực tiếp, online.. dần trở nên phổ biến, thì cũng xuất hiện những chiêu trò làm giả biên lai chuyển tiền thành công của các ngân hàng (hay còn gọi là bill thanh toán) nhằm mục đích lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người bán.
Đây là thủ đoạn mới xuất hiện, đang được các cơ quan chức năng cảnh báo để người dân cảnh giác. Theo đó, kẻ lừa đảo mua hàng số lượng lớn, sau đó đề nghị chuyển khoản theo hình thức Internet Banking cho người bán hàng. Nhưng thực chất là không có việc chuyển tiền thật. Các đối tượng này đã dùng một số phần mềm tạo dựng bill thanh toán giả rồi đưa cho người bán hàng xem nhằm chứng minh là đã thực hiện việc chuyển khoản. Cho đến khi các nạn nhân không thấy tài khoản báo có tiền và nhận ra mình đã bị lừa, thì các đối tượng đã “cao chạy xa bay”.
Chị L.T. B., chủ cửa hàng tạp hoá trên đường Miếu Hai Xã, Phường Dư Hàng Kênh, quận Lê Chân nhớ lại: Ngày hôm đó, một nam thanh niên lạ mặt đến cửa hàng của chị mua 5 chiếc thẻ cào điện thoại trị giá 500.000 đồng. Nhận thấy cửa hàng có sử dụng mã QR, đối tượng yêu cầu quét mã để chuyển khoản với lý do không có sẵn tiền mặt. Trong thời gian ngắn, đối tượng thao tác và báo với chị số tiền đã được gửi đã thành công thể hiện qua hình ảnh chụp lại biên lai “chuyển khoản thành công” trên app của ngân hàng. Chuyện tưởng vậy là xong, ai ngờ, chị đợi hoài không nhận được tiền, không thấy tin nhắn thông báo giao dịch.
Nhận thấy bất thường, chị B. cùng người nhà tìm kiếm và bắt gặp người này tại một cửa hàng khác. Biết hành vi lợi dụng chiếm đoạt tài sản của mình bị phát hiện, đối tượng biện minh rằng hệ thống ngân hàng và giao dịch vào thời gian nghỉ trưa nên số tiền chưa chuyển được vào tài khoản của chị B. Ngay sau đó, đối tượng trả lại số lượng thẻ cào và chuồn đi nhanh chóng.
Chị B. chia sẻ thêm: “Người đàn ông này từ địa phương khác tới, đi bộ một mình thường chọn mua hàng hoá có giá trị lớn, lựa chọn phương thức thanh toán qua mobile-banking”.
Tương tự, chị P.T.H. (phường Lạc Viên, quận Ngô Quyền), người kinh doanh quần áo qua mạng xã hội cũng phản ánh nội dung bị lừa đảo tương tự. Chị H. cho biết: “Những người này đóng giả là khách mua hàng và nhanh chóng đặt hàng với giá trị đơn hàng lên tới 2 triệu đồng. Để tạo lòng tin cho người bán, đối tượng chuyển khoản đặt cọc 50% số tiền của đơn hàng. Ngay sau đó hình ảnh giao dịch chuyển khoản thành công được gửi đến tin nhắn của tôi và đối tượng bắt đầu thúc giục chúng tôi đóng gói, gửi hàng”.
“Sau khi làm xong đơn hàng và mang hàng ra bưu cục để chuyển đi, tôi thấy nghi ngờ nên kiểm tra lại tài khoản ngân hàng của mình để kiểm tra. Tôi giật mình vì không có khoản tiền nào được chuyển đến nên đã kịp gọi cho người giao hàng dừng lại. Cũng may là còn kịp, nếu không toàn bộ số hàng đã rơi vào tay kẻ lừa đảo“, chị H. kể tiếp.
Hiện nay, phương thức thanh toán trực tuyến khá phổ biến và đang được các ngân hàng tích cực triển khai do những tiện ích đem lại cho cả bên bán và mua hàng. Tuy nhiên, kẽ hở ở đây là đối tượng lừa đảo chỉ cần chụp hình ảnh thông báo giao dịch thành công từ app của ngân hàng thì người mua có thể ra về mà không cần đợi đến lúc tiền chính thức về tài khoản của người bán. Ngoài ra, do công việc bận rộn, nhiều khi điểm chuyển hàng ở xa nên nếu có bị mất hàng, người bán cũng không muốn trình báo sợ mất việc, mất thời gian, làm cho loại đối tượng lừa đảo này càng có đất sống.
Đáng chú ý, mạng xã hội Facebook đang xuất hiện nhiều hội nhóm, tài khoản công khai nhận làm giả bill thanh toán với giá từ vài chục nghìn đồng cho đến vài trăm nghìn đồng. Bill thanh toán ghi số tiền càng lớn thì chi phí làm bill giả sẽ tăng theo. Thậm chí, thông qua một số website, các đối tượng tội phạm giờ đây chỉ cần nhập thông tin như số tài khoản ngân hàng của người bán hàng và số tiền cần chuyển là ngay lập tức đã có một bill thanh toán giống biên lai, hóa đơn xác nhận đã chuyển tiền thành công.
Để tránh bị lừa đảo, người dân nếu sử dụng giao dịch qua tài khoản ngân hàng cần lưu ý kỹ hóa đơn chuyển khoản, không giao hàng hóa cho bất kỳ ai khi chưa nhận được tiền trong tài khoản ngân hàng, kể cả khi kẻ gian cung cấp hình ảnh đã chuyển khoản thành công.
Với hệ thống công nghệ của các ngân hàng, việc chuyển khoản 24/7, khách hàng sẽ nhận được thông báo có tiền trong tài khoản. Người tham gia giao dịch nên chờ thông báo đã nhận được tiền từ ngân hàng thay vì chỉ tin tưởng vào ảnh chụp giao diện chuyển tiền thành công. Ngoài ra, hình ảnh “giao dịch thành công” bị làm giả có một số đặc điểm khác với hình ảnh từ ngân hàng chính thống về màu sắc, phông chữ, thời gian…
Lan Phương
