Cẩn trọng bẫy “tín dụng đen”

Thời điểm gần Tết Nguyên đán Ất Tỵ, chuyên mục Qua đường dây nóng của Báo Hải Phòng liên tục nhận phản ánh của người dân về việc bị một số đối tượng lôi kéo, mời chào tham gia “tín dụng đen” với hình thức cho vay đơn giản, dễ dàng, không cần thế chấp. Hành vi này không chỉ gây phiền toái, mà còn khiến nhiều người trở thành nạn nhân của “tín dụng đen”, thiệt hại về kinh tế, mệt mỏi về tinh thần.

Dễ vay, khó trả Tết Nguyên đán Ất Tỵ đang cận kề, nhu cầu vay vốn của người dân tăng cao, trong khi đó việc tiếp cận nguồn vốn vay của ngân hàng cần nhiều thủ tục. Lợi dụng điều này, các đối tượng “tín dụng đen” gia tăng chiêu trò lôi kéo người vay tiền với hình thức cho vay đơn giản, dễ dàng, không cần thế chấp… Mặc dù các cơ quan chức năng có nhiều cảnh báo, nhưng không ít người dân vẫn rơi vào “bẫy” nợ nần.

Anh Trần Văn Kiên, ở phố Trung Hành, phường Đằng Lâm (quận Hải An) cho biết, gần 1 tuần nay, gia đình anh sống trong lo lắng, sợ hãi vì những cuộc gọi hối thúc đòi nợ và thường xuyên xuất hiện các đối tượng lạ mặt đến nhà hỏi em trai anh. Trước đó, do cần tiền thanh toán một số khoản nợ nên em trai anh Kiên có vay của nhóm người này số tiền 200 triệu đồng, với lãi suất 10 nghìn đồng/triệu từ cuối tháng 11/2024, hạn 1 tháng trả. Nay đến hạn trả lãi và gốc, em trai anh không có khả năng hoàn trả nên cả gia đình bị các đối tượng đe dọa, hối thúc trả tiền…

Thực tế cho thấy, từ các trang mạng xã hội đến các ngõ xóm, khu trọ của lao động, sinh viên, có khá nhiều quảng cáo, tờ rơi với nội dung hỗ trợ cho vay tài chính, nhiều ưu đãi và tiện lợi như cho vay trong ngày, cho vay lấy ngay… Không ít lao động, sinh viên vì cần tiền chi tiêu đã “dính bẫy” bởi những quảng cáo này. Khi vay tín dụng đen, trung bình lãi suất người vay phải trả cao hơn gấp nhiều lần mức lãi suất tối đa 20%/năm theo quy định. Nhiều người lỡ rơi vào bẫy tín dụng đen tán gia bại sản vì khoản lãi khổng lồ được cộng dồn mỗi ngày. Khi người vay không có khả năng thanh toán, các đối tượng sẽ tìm đến nhà, đến người thân của người vay tiền để đe dọa, uy hiếp, khủng bố tinh thần bằng lời nói hoặc hành động để ép lấy lại tiền vay, gây mất trật tự, an toàn xã hội.

Thời gian qua, nhiều đối tượng cho vay nặng lãi bị cơ quan công an điều tra và bắt giữ. Trước đó, vào cuối tháng 10/2024, Công an tỉnh Nghệ An triệt xóa một đường dây chuyên cho vay lãi nặng, bắt giữ 2 đối tượng chuyên cho vay lãi nặng có quy mô trên toàn quốc do Ngô Quang Duy (trú tại quận Hồng Bàng) và Vũ Văn Sơn (trú tại quận Kiến An) cầm đầu. Các đối tượng đã sử dụng mạng xã hội lập fanpage “ALO có ngay”, công khai đăng nội dung cho vay tiền. Lãi suất các đối tượng cho bị hại vay lên tới 10 nghìn đồng/1 triệu đồng/ngày, tương đương 365%/năm. Chỉ tính từ đầu năm 2024 đến thời điểm bị bắt giữ, ổ nhóm trên cho gần 100 người ở Hải Phòng, Nghệ An, Hà Tĩnh, Hà Nội, Phú Yên… vay số tiền khoảng hơn 4 tỷ đồng, lãi suất cao đến 365%/năm, thu lợi bất chính hàng trăm triệu đồng. Hiện, vụ án đang tiếp tục được điều tra mở rộng.

Hiện, lãi suất cao nhất mà các bên có thể thỏa thuận nêu tại khoản 1, điều 468 Bộ luật Dân sự là 20%/năm. Nếu các bên thỏa thuận mức lãi suất cao hơn 0,27%/ngày được xem là cho vay lãi nặng.

Tỉnh táo trước các chiêu trò

Nắm bắt nhu cầu cần tiền trang trải, nhất là Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 cận kề, các đối tượng cho vay nặng lãi đưa ra nhiều hình thức thế chấp để cho vay, từ thẻ bảo hiểm y tế, giấy đăng ký xe chính chủ, đến sao kê tài khoản lương… Thiếu tá Đoàn Hữu Đông, Đội trưởng Đội trật tự xã hội, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Công an thành phố) cho biết, “tín dụng đen” đang có những diễn biến khá phức tạp, và nguy hiểm hơn khi kết hợp với công nghệ cao. Theo đó, các đối tượng này tạo lập ứng dụng, website giả mạo có logo, tên gọi, địa chỉ truy cập gần giống với các ứng dụng của ngân hàng, công ty tài chính chính thống để lôi kéo người vay, nhất là thời điểm cuối năm với lãi suất lên tới 100%/năm. Thời điểm cuối năm dễ phát sinh nhiều vụ việc mất an ninh, trật tự, tội phạm liên quan đến “tín dụng đen“.

Để người dân không bị lôi kéo bởi các bẫy “tín dụng đen“, theo Chủ tịch UBND phường Đằng Lâm Trần Mạnh Tuệ, cơ quan công an, chính quyền địa phương, các đoàn thể tăng cường tuyên truyền để người dân tránh xa “tín dụng đen” dịp cuối năm. Người dân nêu cao tinh thần cảnh giác, không nên vay tiền qua các ứng dụng hoạt động trái phép với lãi suất cao trên không gian mạng. Khi phát hiện các tổ chức, cá nhân có hành vi cho vay tiền với mức lãi suất vi phạm quy định pháp luật, người dân cần thông báo với cơ quan công an nơi gần nhất để được xử lý, giải quyết kịp thời.

Còn theo Giám đốc Quỹ trợ vốn CNVCLĐ nghèo (Liên đoàn Lao động thành phố) Trần Thị Nhi, để hỗ trợ đoàn viên, NLĐ tránh xa tín dụng “đen“, thời gian tới, Quỹ tiếp tục triển khai sản phẩm cho vay khẩn cấp cho đoàn viên, lao động trên địa bàn thành phố và đưa sản phẩm vay vốn khẩn cấp lên ứng dụng Hướng công-Công đoàn Hải Phòng. Do vậy, nếu có nhu cầu vay tiền thì người dân, lao động nên liên hệ các tổ chức tài chính được nhà nước cấp phép hoạt động, tổ chức công đoàn cơ sở để được hỗ trợ.

MINH CHÂU