Quá trình thực thi cam kết về phòng vệ thương mại và giải quyết tranh chấp, cần lưu ý điều gì trong giai đoạn phúc thẩm?
Theo nghị định thư, chỉ các bên trong tranh chấp, không phải bên thứ ba, mới có quyền kháng cáo đối với báo cáo của Ban Hội thẩm. Nội dung kháng cáo chỉ giới hạn ở các vấn đề luật pháp và giải thích pháp lý của Ban Hội thẩm. Trong trường hợp bị kháng cáo, tranh chấp sẽ được chuyển tới Cơ quan Phúc thẩm xem xét và Cơ quan Phúc thẩm có thể giữ nguyên, sửa đổi hoặc bác bỏ các kết luận và khuyến nghị của Ban Hội thẩm.
Cơ quan Phúc thẩm, cụ thể là Hội đồng phúc thẩm gồm 3 thành viên, sẽ có 60 ngày để xem xét các kháng cáo. Thời hạn này được tính từ ngày các bên tranh chấp, chính thức thông báo quyết định kháng cáo, đến ngày Cơ quan Phúc thẩm phải trình báo cáo lên SEOM. Trong trường hợp đặc biệt, Cơ quan Phúc thẩm có thể được gia hạn thêm, nếu đã có thông báo bằng văn bản cho SEOM, nêu rõ lý do của việc chậm trễ và thời hạn dự kiến trình báo cáo, tuy nhiên, thời gian được gia hạn tối đa không quá 30 ngày, nghĩa là tổng thời gian tối đa cho Cơ quan Phúc thẩm xem xét phúc thẩm một vụ tranh chấp là 90 ngày.
Báo cáo của Cơ quan Phúc thẩm sau khi được trình lên SEOM trong thời hạn quy định tại khoản 5, Điều 12, sẽ phải được SEOM thông qua trong vòng 30 ngày, kể từ ngày trình báo cáo.
Việc thông qua báo cáo của Cơ quan Phúc thẩm và báo cáo của Ban Hội thẩm có thể được thực hiện bằng hai cách: trực tiếp tại cuộc họp của Hội nghị Quan chức cao cấp về kinh tế ASEAN (SEOM) hoặc bằng cách gửi văn bản, lấy ý kiến các nước thành viên ( trường hợp trong vòng 30 ngày, kể từ ngày báo cáo được gửi đến các nước thành viên, mà không có cuộc họp của SEOM được lên kế hoạch hoặc dự kiến tổ chức). Cũng giống như nguyên tắc thành lập Ban Hội thẩm và thông qua báo cáo của Ban Hội thẩm, báo cáo của Cơ quan Phúc thẩm sẽ được SEOM thông qua, trừ khi SEOM đồng thuận quyết định không thông qua báo cáo.
Giai đoạn thực hiện khuyến nghị, cấn lưu ý:
Với việc báo cáo của Ban Hội thẩm và Cơ quan Phúc thẩm được SEOM thông qua, SEOM chính thức có kết luận và khuyến nghị cho bên vi phạm về việc bên đó phải sửa đổi các biện pháp vi phạm để đảm bảo tuân thủ với các hiệp định có liên quan trong ASEAN. Nghị định thư quy định bên bị yêu cầu thực hiện phải tuân thủ các kết luận và khuyến nghị trong báo cáo, trong vòng 60 ngày, kể từ ngày báo cáo được thông qua, trừ khi các bên đồng ý kéo dài thời gian thực hiện khuyến nghị.
Nghị định thư cho phép các bên có 14 ngày, kể từ ngày báo cáo được thông qua để đạt được thỏa thuận về việc gia hạn thời hạn thực hiện các kết luận và khuyến nghị.
Hội nghị Quan chức cao cấp về kinh tế ASEAN ( SEOM) là cơ quan giám sát thi hành các kết luận và khuyến nghị trong các báo cáo của Ban Hội thẩm và Cơ quan Phúc thẩm. Trừ khi SEOM có quyết định khác, những vấn đề liên quan đến việc thi hành các kết luận và khuyến nghị có thể nằm trong chương trình nghị sự của SEOM cho đến khi vấn đề đó được giải quyết. Ít nhất 10 ngày trước mỗi cuộc họp của SEOM, thành viên phải thi hành kết luận và khuyến nghị phải cung cấp cho SEOM một bản báo cáo bằng văn bản về tình hình thực hiện các kết luận và khuyến nghị.
Khi các bên tranh chấp không nhất trí về việc thành viên phải thực hiện kết luận và khuyến nghị đã thực hiện các kết luận và khuyến nghị đó hay chưa, hay thực hiện đúng với các kết luận và khuyến nghị hay chưa, thì các bên có thể yêu cầu SEOM giải quyết, và SEOM có thể sử dụng Ban Hội thẩm đã giải quyết vụ tranh chấp đó xem xét việc tuân thủ nếu có thể. Ban Hội thẩm này có thời hạn tối đa là 60 ngày ( hoặc 90 ngày trong trường hợp đặc biệt) để trình lên SEOM báo cáo về kết quả xem xét của mình.
