Chiều 25/11, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) thông tin phản hồi về dự án đường sắt mới khổ tiêu chuẩn (1.435mm) Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, với tổng mức đầu tư 100.000 tỷ đồng đang gây xôn xao dư luận trong thời gian qua.
Theo đó, Bộ GTVT đánh giá, tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng có vị trí rất quan trọng trong việc hình thành mạng lưới vận tải đường sắt ở phía Bắc sông Hồng. Đây là tuyến đường sắt chạy theo hành lang Đông – Tây nối liền vùng Tây Bắc với vùng đồng bằng và cảng biển Hải Phòng – một trong những trung tâm hàng hải lớn nhất Việt Nam. Vì vậy, tại Chiến lược phát triển GTVT đường sắt Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt (Quyết định số 1686/QĐ-TTg ngày 20/11/2008 và điều chỉnh tại Quyết định số 214/QĐ-TTg ngày 10/02/2015) và Quy hoạch tổng thể phát triển GTVT đường sắt Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt (Quyết định số 06/2002/QĐ-TTg ngày 07/01/2002 và điều chỉnh tại các Quyết định số 1436/QĐ-TTg ngày 10/9/2009 và Quyết định số 1468/QĐ-TTg ngày 24/8/2015) cũng đã định hướng phát triển tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, tuyến có chiều dài dự kiến khoảng 380km, đường đôi khổ 1.435mm điện khí hoá.
Căn cứ chiến lược chung và quy hoạch phát triển được duyệt từ năm 2002, tuyến đường sắt này đã được đưa vào danh mục nghiên cứu làm cơ sở dành quỹ đất, huy động nguồn vốn đầu tư để có thể triển khai xây dựng, đưa vào khai thác nhằm nâng cao chất lượng vận tải trên hành lang Đông – Tây, góp phần quan trọng trong việc giao lưu quốc tế, khai thác có hiệu quả, phát huy thế mạnh của cảng biển khu vực Hải Phòng.
Năm 2015, trên cơ sở kết quả trao đổi trong các cuộc gặp cấp cao giữa hai nước Việt Nam và Trung Quốc, Chính phủ Trung Quốc đã cung cấp khoản viện trợ không hoàn lại trị giá 10 triệu nhân dân tệ để tiến hành khảo sát, lập quy hoạch tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng. Đến nay, tư vấn lập quy hoạch dự kiến toàn tuyến có chiều dài 392km với 38 ga, chạy chung tàu khách và tàu hàng. Vừa qua, Bộ GTVT đã làm việc với các địa phương để xin ý kiến về phương án hướng tuyến, vị trí nhà ga trên tuyến làm cơ sở dành quỹ đất phục vụ dự án đầu tư trong tương lai.
Sau khi tư vấn hoàn thành nghiên cứu quy hoạch, Bộ GTVT sẽ triển khai các thủ tục để tiếp nhận dự án hỗ trợ kỹ thuật theo quy định. Kết quả nghiên cứu sẽ được Cục Đường sắt Việt Nam nghiên cứu, tiếp thu trong quá trình lập quy hoạch mạng lưới đường sắt và quy hoạch kỹ thuật chuyên ngành trong lĩnh vực đường sắt trong giai đoạn đến 2030, định hướng đến 2050 để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo quy định của Luật Quy hoạch số 21/2017/QH14 ngày 24/11/2017.
Căn cứ quy hoạch được duyệt, thứ tự ưu tiên và khả năng cân đối nguồn lực đầu tư, Bộ GTVT sẽ triển khai nghiên cứu, chuẩn bị đầu tư dự án theo đúng quy định của pháp luật. Với quy mô đầu tư, dự kiến dự án sẽ được trình Quốc hội xem xét thông qua về chủ trương đầu tư, vì vậy khi lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, việc triển khai sẽ được tiếp tục nghiên cứu một cách thận trọng, tham khảo ý kiến nhân dân, chuyên gia, các bộ, ngành, địa phương có liên quan nhất là quy mô, phương án phân kỳ và khả năng huy động vốn trước khi trình cấp có thẩm quyền xem thẩm định, phê duyệt.
Trong khi đó, theo quy hoạch do liên danh tư vấn Công ty cổ phần tư vấn đầu tư và xây dựng giao thông vận tải (TRICC) và Viện Khảo sát thiết kế số 5 đường sắt Trung Quốc lập, tuyến đường sắt được quy hoạch đi qua 8 tỉnh, TP (Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Hưng Yên, Hải Dương và Hải Phòng), đoạn kết nối đường sắt Hà Khẩu (Trung Quốc) với Lào Cai (Việt Nam), kết thúc tại cảng Lạch Huyện (Hải Phòng).
Trên tuyến có 73 cây cầu lớn với tổng chiều dài hơn 130km, 25 hầm dài tổng cộng 25km, 38 nhà ga (29 ga xây mới). Dự báo năng lực vận tải là 10 triệu tấn hàng hóa/năm và khai thác 15 đôi tàu/ngày. Ước tính tổng mức đầu tư (không bao gồm chi phí giải phóng mặt bằng) khoảng 100.000 tỷ đồng, diện tích sử dụng đất toàn dự án khoảng 1.654ha.
