Mời tham gia“tour du lịch 0 đồng”, tham quan mô hình nông nghiệp miễn phí… sau đó lợi dụng lòng tin của người dân để lừa bán sản phẩm không rõ nguồn gốc, đó là thủ đoạn tinh vi của nhiều đối tượng lừa đảo đánh vào lòng tin, sở thích đi du lịch, giao lưu của các cụ cao niên, những người về hưu mà tài chính không dư giả. Dù đã được báo đài cảnh báo nhiều lần nhưng vẫn còn nhiều người nhẹ dạ cả tin đi theo những tour du lịch giá rẻ này.
Rẻ mà không rẻ
Có khoảng thời gian khi báo chí phản ánh, đưa tin cảnh báo nhiều, nhiều địa phương cũng tuyên truyền vận động bà con cảnh giác với các “tour du lịch 0 đồng”, hình thức lừa đảo này đã tạm lắng xuống thì gần đây lại tiếp tục tái diễn. Nạn nhân vẫn là những người già, người về hưu, người ít tiền, ít tiếp xúc với phương tiện truyền thông đại chúng.
Vốn xuất thân từ vùng nông thôn, ít được đi đây đi đó, lại không có điều kiện dư giả để đi chơi, đi du lịch nên các tour du lịch miễn phí luôn là miếng “mồi” béo bở, thu hút được rất nhiều người già tham gia, nhất là khi họ được tổ chức đi chơi ở những tỉnh xa, nơi họ chưa từng đặt chân đến.
Mới đây, ngày 18/3/2023, hơn 120 người cao tuổi của xã Tự Cường (huyện Tiên Lãng, Hải Phòng) tham gia “tour du lịch 0 đồng” do Công ty TNHH Nông nghiệp thảo dược và Chăn nuôi công nghệ cao (địa chỉ: Thôn Trúc Đồng 2, xã Thụy Hương, huyện Chương Mỹ, Hà Nội) tổ chức đã phải ngậm đắng nuốt cay khi bị lừa mua hàng kém chất lượng.
Theo phản ánh của người dân, công ty tổ chức cho bà con tham quan, vãn cảnh một số di tích văn hóa, đền, chùa tại Lạng Sơn và hoàn toàn đài thọ chi phí đi lại, ăn uống. Tuy nhiên, khi tới Lạng Sơn, sau khi tham quan 2 đền chùa, đoàn khách được đưa đến một nhà hàng ở thành phố Lạng Sơn để ăn trưa. Tại đây, một người tự xưng là nhân viên công ty tổ chức giao lưu và giới thiệu một số sản phẩm thuốc. Người này khẳng định, công ty không bán hàng mà chỉ tặng để bà con dùng thử, nếu thấy hiệu quả thì quảng cáo sản phẩm giúp công ty.
Để lấy lòng tin, nhân viên giới thiệu và tặng một số sản phẩm (ghi bên ngoài vỏ hộp là “Đông trùng hạ thảo”) cho các thành viên trong đoàn khách. Những ai có nhu cầu thì đăng ký và tạm nộp số tiền bằng giá sản phẩm, sau đó nhân viên sẽ hoàn trả số tiền ấy, đồng thời tặng kèm sản phẩm cho bà con. Cứ như vậy, nhân viên tiếp tục đưa ra những sản phẩm khác, giới thiệu là thuốc chống tai biến, sâm linh chi… và đều áp dụng chiêu bài: Bà con đưa tiền, sau đó được trả lại tiền kèm sản phẩm tặng. Đến 2 sản phẩm cuối cùng, đối tượng lấy lý do đang kiểm đếm lại sản phẩm nên chưa trả tiền cho bà con, đồng thời tiếp tục giới thiệu các sản phẩm khác, thu tiền của người dân cùng lời hứa sẽ trả lại hoàn toàn. Lúc này, một đối tượng khác phát túi cho bà con đựng sản phẩm và lợi dụng lúc lộn xộn, các đối tượng thu tiền đã lẩn trốn.
Đại diện thôn Sa Đống (xã Tự Cường) cho biết, riêng thôn Sa Đống có 87 người cao tuổi tham gia tour du lịch này và theo thống kê chưa đầy đủ thì khoảng 50 người đã bỏ gần 120 triệu đồng “mua” sản phẩm, người ít 2-3 triệu đồng, người nhiều tới 5-6 triệu đồng. Đáng buồn hơn là một số người không có tiền nhưng vì được hứa “sẽ trả lại” nên vẫn đi vay mượn để nộp.
Ông Trần Văn Tính, Chủ tịch UBND xã Tự Cường (huyện Tiên Lãng, Hải Phòng) cho biết: Chính quyền địa phương đã nhiều lần quán triệt cán bộ, các tổ chức, đoàn thể thuộc quản lý của Đảng ủy, UBND xã về việc tổ chức cho cán bộ, người dân đi tham quan, học hỏi phải báo cáo UBND xã. Tuy nhiên, ở vụ việc vừa xảy ra, Chủ tịch Hội Người cao tuổi xã tập hợp hội viên “đi du lịch” nhưng không thực hiện quy định này. Hiện, UBND xã Tự Cường đang phối hợp cơ quan chức năng để làm rõ vụ việc.
Trước đó, Công an xã Tản Lĩnh, huyện Ba Vì cũng kịp thời ngăn chặn một “tour du lịch 0 đồng” lừa bán sản phẩm cho các thành viên đi tour ngay trên địa bàn xã. Theo đó, ngày 15/3, Hội Nông dân xã Tiên Du, huyện Phù Ninh nhận được lời mời từ Công ty TNHH Nông nghiệp thảo dược và Chăn nuôi công nghệ cao (huyện Gia Lâm, Hà Nội) tham gia tour du lịch kết hợp tham quan trang trại trồng nấm dược liệu, nuôi đà điểu, gà tây tại xã Vân Hòa, huyện Ba Vì. Người mời chào cho biết đây là chuyến du lịch trải nghiệm không thu phí, tài trợ tham quan mô hình nuôi trồng liên kết, hướng dẫn kỹ thuật miễn phí và thu mua nông sản sau khi thu hoạch cho hội viên.
Sau khi lên danh sách, sáng 17/3/2023, công ty thuê xe du lịch 45 chỗ đón khoảng 40 hội viên Hội Nông dân xã Tiên Du đi tham quan trang trại. Chuyến đi thăm các trang trại chỉ kéo dài chưa đầy 60 phút. Sau đó, xe ô tô chở các hội viên tới nhà hàng đá phong thủy Hưng Thịnh Phát (thôn Hà Tân, xã Tản Lĩnh, huyện Ba Vì). Tại đây, nhân viên của công ty bắt đầu quảng cáo để chào bán các sản phẩm là thuốc và thực phẩm chức năng. Theo lời mời chào, sản phẩm có nhiều công dụng và giá vô cùng tốt để tri ân các hội viên.
Nhận được tin báo từ quần chúng nhân dân về dấu hiệu lừa đảo của trò lừa “du lịch 0 đồng” trên, Công an xã Tản Lĩnh đã kịp thời đến ngăn chặn và làm việc với nhóm người có liên quan. Ngoài ra, lực lượng Công an cũng đã tuyên truyền các phương thức, thủ đoạn lừa đảo “tour du lịch 0 đồng” để người dân hiểu rõ và liên hệ xe để đưa người dân trở về nhà tại tỉnh Phú Thọ…
Trước đó, ngày 22/2/2023, hơn 130 cụ già tại xã Phúc Đồng, (huyện Hương Khê) cũng bị lừa mua “sản phẩm tốt, giá hấp dẫn”… từ “tour du lịch 0 đồng”. Một nhóm người đã lấy danh nghĩa là đại diện của Viện Dinh dưỡng và Sức khỏe cộng đồng quốc tế và châu Á. Họ gửi thư mời người cao tuổi dự lễ kỷ niệm 10 năm thành lập viện. Đáng nói, thư mời còn kèm theo nội dung rất hấp dẫn “sẽ tài trợ miễn phí toàn bộ chuyến đi và không thu thêm bất cứ chi phí nào khác”.
Sau khi tham gia tour du lịch, các đối tượng đã mời chào các cụ mua thuốc và thực phẩm chức năng giá rẻ. Có cụ chi mất vài triệu để mua hàng. Sau khi phát hiện sự việc, nghi vấn có hành vi lừa đảo, UBND xã Phúc Đồng, Công an huyện Hương Khê đã mời nhóm người liên quan về trụ sở làm việc. Tại thời điểm kiểm tra, sản phẩm hàng hóa các cụ phải mua không rõ nguồn gốc xuất xứ và không có các giấy tờ liên quan.
Người dân cần nâng cao cảnh giác
Với chiêu thức dụ dỗ, lôi kéo tinh vi, thời gian qua, loại hình “tour du lịch 0 đồng” xuất hiện trở lại tại nhiều tỉnh thành như Phú Thọ, Hải Dương, Hưng Yên, Nghệ An, Ninh Bình… Đối tượng bị lôi kéo tham gia chủ yếu là những người trung niên, cao tuổi, cán bộ về hưu thích đi du lịch song khả năng tài chính có hạn.
Điểm mấu chốt của du lịch giá rẻ biến tướng, “tour du lịch 0 đồng” là sự tham gia của những đối tượng lừa đảo núp bóng điều hành, hoạt động kinh doanh khép kín có sự tiếp tay của một số công ty lữ hành, hướng dẫn viên du lịch. Để xử lý tình trạng này, ngoài việc tăng cường phối hợp của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch với các địa phương trong thanh, kiểm tra hoạt động kinh doanh lữ hành và hướng dẫn viên, tuyên truyền cho khách về điểm cung ứng dịch vụ thì còn cần quản lý liên ngành chặt chẽ, đồng bộ của chính quyền địa phương, ngành Công thương, Thuế, Ngân hàng, Công an, Quản lý lao động… Nếu không có sự phối hợp đồng bộ, quyết liệt của các địa phương, các ngành liên quan, du lịch giá rẻ biến tướng sẽ còn diễn ra.
Công an các địa phương cũng đã khuyến cáo, đối với chính quyền địa phương các xã, thị trấn cần phải cảnh giác cũng như không được tùy tiện cấp giấy giới thiệu cho các doanh nghiệp nhằm tránh tình trạng bị lợi dụng để tổ chức các hoạt động mua bán hàng hóa kém chất lượng, có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người dân. Bên cạnh đó, các phòng, ban chức năng liên quan cũng cần tăng cường theo dõi, nắm tình hình hoạt động của các công ty lữ hành tổ chức “tour du lịch 0 đồng”, từ đó kịp thời thông tin các cơ quan chức năng khi phát hiện sai phạm.
Đặc biệt, người dân cần phải nâng cao cảnh giác trước những lời mời chào về những “tour du lịch 0 đồng” để tránh mất tiền oan ức, đồng thời nhanh chóng trình báo với cơ quan chức năng khi phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật.
Với các “độc chiêu” quảng bá, mời chào sản phẩm như mua 1 tặng 1 hoặc giảm giá “khủng”…, các tour du lịch này đã khiến khách hàng phải nhả tiền ra để mua các sản phẩm kém chất lượng. Chỉ đến khi về nhà, đưa sản phẩm vào sử dụng hoặc kiểm tra giá các sản phẩm tương tự, người mua mới biết mình đã rơi vào bẫy.
Mai Ngọc
