Làm thế nào để có tác phẩm báo chí đoạt giải các cuộc thi báo chí, trong đó có giải Búa liềm vàng năm 2018 là nội dung chính của buổi trao đổi nghiệp vụ giữa nhà báo Trần Bá Dung, Trưởng ban Nghiệp vụ Hội Nhà báo Việt Nam với các cán bộ, phóng viên Báo Hải Phòng nhân dịp kỷ niệm 93 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam 21-6.
Với kinh nghiệm của nhiều năm tham gia Ban giám khảo các giải báo chí cấp trung ương, theo nhà báo Trần Bá Dung, đổi mới cách viết, lựa chọn đề tài thể hiện sao cho tác phẩm có sự độc đáo, sáng tạo là yêu cầu số 1 của các tác phẩm báo chí để được vào vòng chung kết. Thực tế cho thấy, các tác phẩm đoạt giải đều là những tác phẩm báo chí phản ánh đúng, trúng, hay và phóng viên, tòa soạn có sự đầu tư thỏa đáng. Hay về nội dung là tác phẩm đề cập được những vấn đề nóng, dư luận quan tâm, nhiều người chú ý, hay về hình thức là cách thể hiện phù hợp với từng thể loại. Muốn chất lượng tác phẩm tốt, phải chăm lo từ cách đặt đầu đề đến nội dung bài. Đầu đề bài viết nói lên được chủ đề, tư tưởng chủ đạo của tác phẩm. Đầu đề bài gắn chặt với nội dung, dễ hiểu, sáng tỏ vấn đề.
Phóng viên Báo Hải Phòng cùng các đồng nghiệp tác nghiệp tại đảo Cát Bà. Ảnh: Duy Thính
Nhà báo Trần Bá Dung cho rằng, tuyệt đối không nên đặt đầu đề mang tính chất đánh đố người đọc hay mơ hồ, khó hiểu. Đầu đề cũng không nên quá dài dòng. Nội dung tác phẩm báo chí hiện đại hiện nay là “báo chí giải pháp” thay vì “báo chí thực trạng” trước kia. Nghĩa là, tác phẩm phải đưa ra được những giải pháp giải quyết vấn đề trên cơ sở đưa ra thực trạng và nguyên nhân. Cách viết song song giải quyết vấn đề ngay khi đưa ra và phân tích. Tác giả, nhóm tác giả khi nêu ra vấn đề cần đeo bám đến cùng, giải quyết sự việc thấu đáo. “Báo chí hiện đại có nhiều cách thể hiện thông tin hay, do đó tác giả và tòa soạn cần chủ động xem xét và đầu tư thỏa đáng vào những loại hình nào là thế mạnh của mình”.
Đưa ra ví dụ cụ thể như việc loại hình báo chí đa phương tiện là thế mạnh của nhiều báo điện tử hiện nay với các video clip, bài viết kết hợp hình ảnh, âm thanh hay các tác phẩm ảnh. Với những loại hình này dễ “ăn giải” nếu có sự đầu tư thích hợp. Năm nay, các video clip độc lập có độ dài từ 3 phút trở lên sẽ đưa vào chấm giải cho thể loại báo điện tử. Nhà báo cũng lưu ý, với vấn đề đưa ra, nên viết tối đa không quá 5 kỳ chính, có thể có những thông tin chung quanh bổ sung, nhất là kết quả giải quyết vấn đề (nếu có).
Theo nhà báo Trần Bá Dung, báo chí địa phương có nhiều cơ hội đoạt các giải thưởng cấp quốc gia, thực tế năm nào giải báo chí quốc gia cũng có nhiều nhà báo, cơ quan báo các tỉnh, thành phố đoạt giải. Tác phẩm đoạt giải đôi khi không phải phản ánh vấn đề quá to tát, mà có thể là những vấn đề rất cụ thể, thiết thực, điều này báo chí địa phương có thế mạnh hơn báo ngành, báo trung ương bởi sự gắn kết với cơ sở. Vấn đề là việc chọn lựa đề tài phải mang tính phát hiện, phải tìm được cái mới, cái hay, cách làm sáng tạo, độc đáo.
Nhà báo Trần Bá Dung cũng cho biết, viết về xây dựng Đảng nên đi vào khía cạnh quan tâm từ chi bộ, từ cách làm, nhất là những điểm mới, độc, lạ, hiệu quả của nghị quyết đó được soi rọi trong cuộc sống như thế nào. Các báo địa phương cũng nên chú ý đến công tác xây dựng Đảng ở các vùng đặc thù, những vấn đề riêng có của địa phương và thể hiện tác phẩm một cách tốt nhất bằng thể loại báo chí phù hợp nhất.
Phương Nam – Báo Hải Phòng ngày 20/06/2018
