Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam- Chi lê (VCFTA)

1.Về Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam- Chi lê ( gọi tắt là VCFTA), phạm vi áp dụng như sau:

Cơ chế giải quyết tranh chấp trong VCFTA được quy định trong chương 12 của Hiệp định, với 15 điều khoản. Chương này được áp dụng nhằm ngăn ngừa hoặc giải quyết tranh chấp giữa các bên liên quan tới việc thực thi, diễn giải hoặc áp dụng của VCFTA khi một bên thấy rằng: một biện pháp bên kia áp dụng không phù hợp với nghĩa vụ theo quy định của Hiệp định này; hoặc bên kia không thực hiện nghĩa vụ theo quy định của Hiệp định này.

Khi một tranh chấp liên quan đến bất kỳ vấn đề phát sinh từ Hiệp định này và hiệp định thương mại khác mà các bên là thành viên hoặc Hiệp định WTO, Bên nguyên có thể lựa chọn thủ tục giải quyết tranh chấp để giải quyết tranh chấp.

Một khi Bên nguyên đã yêu cầu thành lập Ủy ban trọng tài trong một hiệp định cụ thể nào đó, thủ tục giải quyết tranh chấp được lựa chọn sẽ loại trừ việc áp dụng các thủ tục giải quyết tranh chấp khác.

2. Trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp:

Trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp theo VCFTA sẽ theo trình tự như sau: tham vấn, giải quyết tranh chấp thông qua Hội đồng thương mại tự do, giải quyết tranh chấp bằng Ủy ban trọng tài, báo cáo giải quyết tranh chấp, thực thi báo cáo, bồi thường và tạm ngừng ưu đãi hoặc các nghĩa vụ khác.

-Tham vấn

Một bên có thể gửi yêu cầu tham vấn bằng văn bản tới bên kia, đối với bất kỳ vấn đề nào liên quan đến việc thực thi, diễn giải hoặc áp dụng VCFTA.

Yêu cầu tham vấn sẽ phải nêu rõ lý do tham vấn, bao gồm xác định cụ thể biện pháp vi phạm, cơ sở pháp lý của việc vi phạm đó và cung cấp thông tin đầy đủ phục vụ cho công tác kiểm tra đối với vấn đề tranh chấp.

Khi một bên có yêu cầu tham vấn, bên kia sẽ trả lời yêu cầu tham vấn và tiến hành tham vấn một cách thiện chí trong vòng 30 ngày, sau ngày nhận được yêu cầu tham vấn, nhằm đạt được một giải pháp chung giải quyết vấn đề tranh chấp.

Trường hợp tham vấn đối với hàng hóa dễ hỏng, Bên kia sẽ tiến hành tham vấn trong vòng 15 ngày, sau ngày nhận được yêu cầu tham vấn.

Tham vấn theo Chương Giải quyết tranh chấp sẽ mang tính bảo mật và không ảnh hưởng tới quyền của các bên trong các diễn biến kiện tụng tiếp theo.

-Giải quyết tranh chấp thông qua Hội đồng thương mại tự do

Hội đồng thương mại tự do được thành lập theo Điều 11.1 của VCFTA. Hội đồng sẽ gồm các quan chức chính phủ có liên quan và được chủ tọa bởi các quan chức cấp cao của các bên.

Hội đồng sẽ có các chức năng sau:

Thứ nhất: Theo dõi việc thực thi Hiệp định

Thứ hai: Xem xét và, khi phù hợp, quyết định các vấn đề cụ thể liên quan đến việc thực thi Hiệp định, bao gồm những vấn đề được báo cáo bởi các ủy ban hoặc nhóm công tác liên quan được thành lập theo Hiệp định.

Thứ ba: Giám sát và điều phối công việc của các ủy ban và các nhóm công tác được thành lập theo Hiệp định.

Thứ tư: Nỗ lực giải quyết các tranh chấp có thể phát sinh, liên quan đến việc giải thích, thực thi hoặc áp dụng Hiệp định.

Thứ năm: Thông qua Quy tắc thủ tục như quy định tại Chương Giải quyết tranh chấp.

Thứ sáu: Thực hiện bất kỳ chức năng khác mà các bên thỏa thuận

Theo quy định tại Chương Giải quyết tranh chấp, nếu tham vấn không thành công trong vòng 40 ngày, sau ngày nhận được yêu cầu tham vấn, hoặc 20 ngày, sau ngày nhận được yêu cầu tham vấn trong trường hợp khẩn cấp, bao gồm trường hợp hàng hóa dễ hỏng, Bên nguyên có thể đưa vấn đề lên Hội đồng bằng cách gửi thông báo bằng văn bản cho Bên kia. Hội đồng sẽ cố gắng giải quyết vấn đề.

Hội đồng có thể:

-Yêu cầu tư vấn đối với vấn đề kỹ thuật hoặc thành lập các nhóm làm việc, nhóm chuyên gia khi thấy cần thiết.

– Sử dụng môi giới, trung gian, hòa giải hoặc các thủ tục giải quyết tranh chấp khác, khi sử dụng cách thức trên, những diễn biến và quan điểm riêng của các bên tranh chấp sẽ mang tính bảo mật và không ảnh hưởng đến quyền của các bên trong các diễn biến kiện tụng tiếp theo, dưới các thủ tục này.

– Đưa ra khuyến nghị có thể giúp các bên đạt được thống nhất chung về giải quyết tranh chấp.